آموزش اسانس گیری گیاهان داروئی

آموزش اسانس گیری گیاهان داروئی

عصاره یا اسانس یک ماده شفاف و عاری از هر نوع ذرات خارجی و بدون رسوب و کدری می باشد. رنگ عصاره اغلب متناسب با گیاهی است که از آن تولید می شود. بوی اسانس همانند گیاهی بوده که از آن استخراج شده است. اسانس ها از مواد موثر و مهم گیاهان معطر و داروئی را تشکیل می دهند. اسانس ها بسته به نوع گیاه در قسمت های مختلف اندام های گیاهی پخش شده اند. چنانچه اسانس ها در معرض هوا قرار گیرند دچار تبخیر شده و متصاعد می شوند. اسانس یک ماده طبیعی است که از گیاهان به کمک فرآیندهای مختلف همانند تقطیر بدست می آید. اسانس ها را به دلیل حالت روغنی که دارند با نام روغن های فرار نیز نامیده می شوند. در این متن به بررسی اسانس گشنیز و همچنین نحوه عملکرد اسانس گیر های هیمورا می پردازیم.

اسانس ها به دلیل حساسیت آنها نسبت به شرایط محیطی در ظروف دربسته و شرایط خشک و خنک نگهداری می شوند. اسانس ها از سالیان بسیار دور مورد استفاده بشر بوده است. آنچه که از اسناد تاریخی بدست آمده نشان می دهد که مصریان از این مواد در مراسم مذهبی، جشن ها و مومیایی کردن اجساد خود استفاده می کردند. ایرانیان باستان یکی دیگر از تمدن هایی بودند که به دلیل آشنایی با گیاهان از مصرف کنندگان عرقیات گیاهی، دمنوش ها و اسانس ها در معالجه بیماری ها و امراض خود بودند. کاربرد اسانس ها در تهیه انواع داروها و مواد غذایی وخوراکی ها امروزه به قدری رونق دارد که واحدهای صنعتی تولید و عرضه اسانس ها در کشورهای مختلف راه اندازی شده است. می توان گفت که درطول سال مقادیر زیادی اسانس توسط کشورهای پیشرفته تولید و برای مصارف صنعتی به کاربرده می شود.

انواع اسانس ها

با توجه به انواع مختلف اسانس های تولیدی به طور کلی اسانس ها را براساس نوع مصرف آنها می توان به صورت زیر دسته بندی کرد.

اسانس های نوع اول

این اسانس که اغلب از گیاه تازه به روش تقطیر بدست می آید به عنوان عرق گیاهی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این نوع اسانس که از انواع گیاهان داروئی و معطر همانند گل محمدی، بومادران، نعنا، آویشن، رزماری و گشنیز … بوجود می آید زمان ماندگاری طولانی داشته اما به لحاظ مقدارعطر و طعم در سطح پایین قرار دارد. برای تولید این اسانس از تجهیزات عرق گیری می توان استفاده کرد.

اسانس نوع دوم

این اسانس از تقطیر و تغلیظ عرق گیاهی بدست می آید. یعنی این که بعد از تولید عرق گیاه مورد نظر آن را یکبار دیگر در دستگاه اسانس گیری قرار داده و عمل تقطیر را انجام می دهند. اسانس تولید شده در این شرایط نسبت به اسانس نوع اول زمان ماندگاری کمتری داشته اما عطر و رایحه آن بیشتر می باشد. این اسانس را باید در یخچال نگهداری کرده و در ظروف سربسته قرار داد.

اسانس تام یا مطلق

این اسانس که در مقایسه با دو نوع دیگر اسانس ها علاوه بر ماندگاری بالا دارای عطر و رایحه فوق العاده ای می باشد از ترکیب عرق گیاهی به اضافه اسانس نوع دوم بدست می آید. این دو ماده را به عنوان ماده اولیه وارد دستگاه تقطیر کرده و اسانس مطلق بدست می آوریم. این اسانس به لحاظ اقتصادی دارای قیمت بالایی بوده و یک ماده ارزشمند برای تولید کنندگان می باشد.

روش های اسانس گیری از گیاهان داروئی

روش های استخراج اسانس که در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد براساس نوع اسانس و اندام دارای اسانس  گیاهان مورد نظر و درجه خلوص اسانس متفاوت می باشد. آنچه که در بیشتر مراکز تهیه اسانس کاربرد داشته، شامل روش های استفاده از حلال های شیمیایی، پرس سرد، کاربرد دی اکسید کربن، روش های عصاره آبی و روش تقطیر می باشد. تقطیر ساده ترین روش برای تولید و استحصال اسانس از گیاهان داروئی می باشد که در سه نوع مختلف انجام پذیر است.

اسانس گیری به روش تقطیر با استفاده از آب

رایج ترین روش برای تولید اسانس وعرقیات گیاهان مختلف بوده و برای گیاهان خشک شده و دسته ای از گیاهان که اساسن آنها در اثر حرارت و جوشیدن دچار صدمه نمی شود، به کار می ررود. این روش را به دلیل کاربرد فراوان در صنایع تولید عرق گیاهی و اسانس گیری به خانگی ساده ترین و مطمئن ترین راه اسانس گیری می باشد. در این روش گیاه را در داخل مخزن پخت ریخته و به همراه مقدار کافی آب حرارت می دهند تا کلیه مواد معطر واسانس از گیاه خارج شده و در قسمت سرد کننده یا بخش اسانس گیر جمع آوری شود.

اسانس گیری به روش تقطیر با بخار آب گیاهان داروئی

روشی است که در آن علاوه بر مقداری آب از بخار آب داغ استفاده می شود. این روش برای گیاهان تازه و سبز و دسته ای از گیاهان خشک شده کاربرد دارد. برخی گیاهان به دلیل داشتن بافت های حساس ممکن است در اثر جوشیدن در آب فاسد شوند، برای جلوگیری از این امر استفاده از روش تقطیر با بخار آب توصیه می گردد.  در این روش گیاه را در داخل مخزن دستگاه اسانس گیر به همراه کمی آب قرار داده و بعد از آن بخار آب را از داخل و درون این مواد گیاهی که در داخل آب خیسانده شده اند، عبور می دهند. زمانی که بخار از لایه های درونی گیاه  عبور می کند اسانس را به همراه خود وارد فاز بخار می کند. بخار آب که حاوی اسانس بوده وارد ظرف دیگری شده و جمع آوری می شود. به دلیل عدم اختلاط این ماده در هم اسانس به راحتی از آن جدا می گردد.

اسانس گیری به روش تقطیر با بخار آب از گیاهان داروئی

کاربرد این روش عمدتا برای اسانس گیری از گیاهان تازه مورد استفاده قرار می گیرد. در این مدل از تقطیر گیاه را مستقیما وارد دستگاه تقطیر کرده و آن را در داخل سبدهای مخصوص قرار می دهند. دلیل این کار وجود مقداری آب در گیاهان تازه می باشد. سپس بخار آب را با فضار بالا از میان بخش های مختلف گیاه عبور داده و اسانس آن را توسط بخار آب خارج می کنند.

بخار آب وارد بخش خنک کننده شده و اسانس از آن جدا شده و جمع آوری می گردد. نکته مهم در کاربرد این روش استفاده از بخار آب با فشار می باشد زیرا در غیر این صورت ممکن است اسانس های بدست آمده هیدرولیز شده و تجزیه گردند.

دستگاه های اسانس گیر از گیاهان داروئی هیمورا

شرکت هیمورا از سازندگان معتبر و بنام تجهیزات عرق گیری و اسانس گیری در سطح کشور می باشد که با نیم قرن سابقه در تولید تجهیزات صنعتی از پیشگامان این صنعت بوده و توانسته است با بهره مندی از امکانات عالی و کادری توانا کلیه سیستم های مدرن اسانس گیری را با سطح کیفی بالا تولید و عرضه نماید. ماشین آلات اسانس گیری هیمورا در ظرفیت ها و مدل های متنوع طراحی شده اند و برای بخش های صنعتی و نیمه صنعتی و کارگاهی و خانگی قابل استفاده می باشند.

شرکت هیمورا در تولید تجهیزات عرق گیری و اسانس گیری طوری عمل نموده که محصولات شرکت در بازارهای داخلی طرفداران بسیاری داشته و به جهت مدرن و پیشرفته بودن این دستگاه ها با استقبال بی نظیری روبه رو شده اند. هیمورا به دلیل اهمیت و حساست کار اسانس گیری از گیاهان و تولید اسانس گشنیز و دیگر گیاهان داروئی کلیه مراحل طراحی و تولید این تجهیزات را مطابق با استانداردهای معتبر جهانی انجام داده و در ساخت دستگاه های اسانس گیر از بهترین قطعات و متریال ها استفاده کرده است. ساختار دستگاه های اسانس گیر هیمورا طوری می باشند که دارای عملکردی اتوماتیک بوده و بدون دخالت دست انجام می گیرد.

دستگاه های اسانس گیر ساخته شده توسط شرکت هیمورا به صورت سه کاره بوده و می توان از طریق این تجهیزات اسانس های نوع اول، اسانس نوع دوم و اسانس تام و اسانس گشنیز را تولید کرد. لذا کاربران و دارندگان کسب وکارهای تولید عرقیات واسانس می توانند با تهیه این دستگاه ها ضمن تولید انواع اسانس های گیاهی دست به تولید عرقیات گیاهی بزنند. این دستگاه ها از بخش های مختلف مخزن پخت، کندانسور یا خنک کننده، بخش اسانس گیر، بخش تست عصاره و لوله های رابط تشکیل شده اند.

دستگاه های اسانس گیر هیمورا

بسیاری از فعالان در زمینه تولید اسانس ها و عطاران در هنگام تولید اسانس ها به خواص دارویی آنها توجه زیادی نشان می دهند. تا بتوانند از خواص درمانی و داروئی آنها استفاده نمایند. همانطور که می دانید پایه و اساس صنعت داروسازی از زمان های گذشته براساس تولید اسانس ها پایه ریزی شده است. گیاهان داورئی که با شناخت مقادیر زیادی از آنها به صدها نوع می رسند برای استحصال اسانس مورد استفاده قرار می گیرند. عمده روش کاربردی برای این کار استفاده از فرآیند تقطیر به همراه دستگاه هایی است که این کار را انجام می دهند.

دستگاه های تقطیر هیمورا از مدرن ترین و پیشرفته ترین تجهیزاتی هستند که می توانند برای این منظور مورد استفاده قرار گیرند. کاربری این دستگاه ها با وجود مدرن بودن راحت بوده و بدون نیاز به آموزشی خاص می توان از آنها بهره مند شد. کافی است که دستگاه اسانس گیر هیمورا را در محلی مناسب و به دور از عوامل آلوده کننده  محیطی نصب و راه اندازی کرد. این دستگاه نیاز به منبع گرمایشی داشته و سیستم خنک کننده آن که نوعی کندانسور آبی است نیازمند تامین منبع آبی می باشد. همانطور که اشاره شده دستگاه های اسانس گیر هیمورا عملکردی سه گانه داشته و با توجه به نوع محصول تولیدی مواد اولیه مورد استفاده متفاوت خواهد بود.

نحوه اسانس گیری توسط دستگاه های اسانس گیر هیمورا

اگر کاربران برای تولید اسانس نوع اول می خواهند از دستگاه استفاده کنند لازم است گیاه تازه یا خشک به عنوان ماده اولیه در مخزن پخت دستگاه قرار داده شود. و برای اسانس نوع دوم یا اسانس گشنیز باید عرق این گیاه در مخزن ریخته شود و در نهایت برای تولید اسانس تام لازم می باشد که عرق گیاه مورد نظر به اضافه اسانس نوع دوم همان گیاه در دیگ دستگاه اسانس گیر قرارداده شود. بعد از بارگیری مخزن دستگاه درب مخزن را بسته و توسط گیره های مخصوص درب به صورت کاملا چفت می کنیم. اکنون سیستم گرمایشی دستگاه را راه اندازی کرده و منتظر خروج بخار از مخزن می مانیم.

در هنگام شروع خروج بخار از دستگاه اقدام به استارت کندانسور می کنیم. کندانسور همان سیستم سرمایشی است که برای خنک کردن بخارات داغ خروجی از مخزن مورد استفاده قرار می دهیم. این کندانسور ازنوع آبی بوده و متصل به منبع آب سرد می باشد. بخارات با ورود به کندانسور خنک شده و به صورت مایعی که حاوی اسانس و عصاره گیاه می باشد توسط لوله های رابط وارد بخش اسانس گیر می شود. اسانس گیری بخش اصلی دستگاه است که محل جداسازی اسانس از مایع عرق گیاهی بوده و به شکلی خاص ساخته شده است.

خروجی دستگاه اسانس گیر

این قسمت دستگاه دارای دو خروجی است که یکی برای تخلیه اسانس گیری بعد از پایان کار بوده و بخش دیگر برای تخلیه آب می باشد. بعد از عبور مایع گیاهی از بخش اسانس گیر، مانده آب گیاه دوباره از طریق لوله های رابط به مخزن برگردانده می شود. زیرا این آب گیاه هنوز دارای اسانس می باشد. در مخزن دوباره آب گیاه حرارت داده شده و تبدیل به بخار گردیده و وارد کندانسور می شود. توجه داشته باشید که این عمل سیرکوله آب گیاه تا دریافت کامل اسانس از آن ادامه پیدا می کند.

در این دستگاه بخشی وجود دارد به نام تست عصاره که کاربران با مزه کردن و چشیدن آن می توانند پایان مراحل اسانس گیری را تعیین کنند. نکته قابل توجه در تجهیزات صنعتی اسانس گیری هیمورا این است که برای صرفه جویی در مصرف آب و عدم هدر رفت آن هیمورا از برج خنک کننده در دستگاه های اسانس گیر استفاده کرده است. این برج آب گرم خروجی از کندانسور را دریافت کرده و بعد از خنک کار و حذف گرمای آن دوباره به صورت خنک به کندانسور برمی گرداند. این عمل سبب بازدهی بهتر و کارایی بیشتر کندانسور می شود.

کاربردهای اسانس  

صنایع آرایشی و بهداشتی

تولید کنندگان از اسانس ها برای بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی استفاده کرده و آنها را بیشتر در کرم ها، لوسیون ها، صابون و مواد شوینده بدن به کار می برند. حتی در برخی محصولات به عنوان منبع آنتی اکسیدان طبیعی برای لوازم مراقبت از پوست کاربرد دارد.

ساخت دارو و درمان انواع بیماری ها

همانطور که اشاره شده با شناخت بیشتر خواص گیاهان داروئی و عدم وجود عوارض آنها امروزه تولید کنندگان داروها تمایل دارند که بیشتر از منابع طبیعی واسانس ها استفاده کنند. این امر به دلیل رغبت بیشتر مردم به استفاده از داروهای گیاهی و اسانس گشنیز که دارای منشاء طبیعی هستند، می باشد. همچنین انواع بیماری های پوستی و جلدی، سردرد، افسردگی، عفونت سینوس ها و دردهای عضلانی و تبخال بوسیله اسانس ها و استفاده از آنها قابل رفع و درمان می باشد.

صنایع غذایی

لازم به ذکر است که کاربرد اسانس ها در صنعت غذا و مواد خوراکی شاید بیشتر مقدار مصرف را داشته باشد.  زیرا گسترده صنایع غذایی به قدری وسیع می باشد که از تولید آدامس تا انواع بیسکویت و خوراکی های مزه دار نیاز به استفاده از اسانس ها دارند. انواع چای های طعم دار یا نوشیدنی های بدون گاز، کیک و کلوچه های عطر دار و صدها محصول دیگر نمونه ای از آنها می باشند.

صنایع شیمیایی

این صنعت نیز همانند صنعت غذا طیف وسیعی داشته که از اسانس های مختلف مانند اسانس گشنیز در ساخت و تولید محصولات استفاده می شود. تولید رنگ های عطر دار، کف کننده ها و شوینده های مختلف، صنعت چرم و تولید لوازم التحریر و صنعت حشره کش دسته ای از صنایع وابسته به این امر می باشند.

آرومادرمانی یا رایحه درمانی

بسیاری از پزشکان طب سنتی عقدیه دارند که تنفس و استنشاق برخی بوها می تواند در درمان درد و علائم بیماری بسیار موثر باشد.  در رایحه درمانی از روغن های اسانس استفاده می شود. این ترکیبات که از گیاهان مختلف تهیه می شوند بسیار مفید بوده و تاثیرات فراوانی دارند.

ویژگی های دستگاه های اسانس گیر هیمورا

دستگاه های اسانس گیر هیمورا مطابق با فناوری های روز طراحی شده اند و عملیات اسانس گیر در آنها بدون دخالت دست به صورت بهداشتی صورت می گیرد. عملکرد تجهیزات اتوماتیک بوده و کاربری این دستگاه ها به سادگی انجام می شود.

طراحی وتولید دستگاه های اسانس گیر اسانس گشنیز هیمورا مطابق با استانداردهای معتبر جهانی صورت گرفته است. قطعات و متریال های مورد استفاده در این دستگاه ها از بهترین و مرغوب ترین نوع انتخاب شده است.

بدنه و بخش های اصلی ماشین آلات اسانس گیر اسانس گشنیز از ورق های استیلی با درجه کیفی 304 ساخته شده که نسبت به خوردگی و زنگ زدگی مقاوم بوده و دوام واستحکام بالایی نسبت به حرارت های بالا دارند. این متریال تاثیری بر طعم  وعطر اسانس گیاهان داروئی و اسانس گشنیر ندارد.

سیستم سرمایشی دستگاه اسانس گیر هیمورا مجهز به یک کندانسور قدرتمند می باشد که کارآیی بالایی در خنک کاری بخارات خروجی از دیگ پخت را دارا می باشد. این کندانسور به یک برج خنک کننده یا کولینگ تاور متصل بوده که آب خروجی کندانسور را خنک کرده و دوباره به چرخه تولید برمی گرداند. وجود کولینگ تاور از مصرف بی رویه آب در بخش صنعت ممانعت به عمل آورده و سبب صرفه جویی در آن می شود.

هیمورا کلیه تجهیزات و محصولات مربوط به اسانس گیاهان داروئی و اسانس گشنیز را با دلیل سطح کیفی بالای آنها با یک سال گارانتی و 10 سال خدمات پس از فروش به مشتریان ارائه می دهد.

برای مشاهده ی عرق گیر های هیمورا اینجا کلیک کنید.